زندگی اجتماعی، همواره نیازمند آموزش‌هایی است که همه ما در نقش‌های مختلف از فرزندی گرفته تا پدر و مادر بدان نیازمندیم. اما گاهی این آموزش‌ها برای خانواده، تبدیل به خط قرمزهایی می‌شود که ورود به آن را برای خود ممنوع می‌دانند و به راحتی از کنار آن عبور می‌کنند.

رفتارهای اجتماعی، آموزش‌های جنسی متناسب با سن فرزندان، آموزش‌های تحصیلی و… بخشی از محتویات ذهنی همه ما را تشکیل می‌دهد که بسیاری از آنها در خانواده فراگرفته می‌شود، البته بسته به شاخص‌های مختلفی از جمله سطح سواد والدین، آموزش‌های فراگرفته شده توسط آنها در دوران کودکی، توانایی پدر و مادر در انتقال این مسائل و… به فرزندان منتقل می‌شود که متأسفانه در بسیاری از خانواده‌های ایرانی نوع یادگیری و نیازمندی‌های کودکان در دوران مختلف از جمله دوران بلوغ جنسی، همواره با مشکلات فراوانی روبرو بوده که این رویه؛ فرزندان را نیز با چالش‌هایی همراه ساخته که می‌تواند آسیب‌هایی را برای آن‌ها در پی داشته باشد.

خوشبختانه در چند سال اخیر و با همت نهادهای زیربط و فعالان حوزه اجتماعی، پزشکی و روانشناسی؛ سبک آموزش فرزندان از ابتدا تا زمان ازدواج و تشکیل زندگی مستقل تغییرات فراوانی داشته اما تا کامل شدن این چرخه، یعنی تکمیل اطلاعات و آموزش‌های مورد نیاز هر یک از ما در دوران یاد شده، راهی طولانی در پیش است که در این یادداشت سعی داریم تا با ارائه راه‌کارهایی به روند از بین بردن این خلاء‌ها در جامعه کمک کنیم.

چراغِ خاموش آموزش‌های جنسی در خانواده

شاید اگر خانواده های ایرانی روزی به این باور می رسیدند که نقش آموزش های جنسی در تحکیم بنیان خانواده و بهتر شدن زندگی فرزندانشان چقدر مهم است از ابتدا خجالت را کنار گذاشته و به سمت مطالعه در این رابطه و فراگیری نحوه انتقال آموزش مناسب به فرزندان خود پیش می رفتند.

امروزه بسیاری از مشکلات ازدواج و یا طلاق در انواع مختلف (عاطفی، جنسی و…) وابستگی شدیدی به رابطه زوجین با یکدیگر دارد و این امر بدان معناست که فرد در دوران زندگی اجتماعی قبل از تشکیل خانواده به خوبی آموزش های لازم را ندیده و در زندگی با مشکلات عدیده ای روبرو شده است و این مشکلات ناشی از ندانستن رفتارهای صحیح بخصوص مراودات جنسی با همسر خود است. این یک بخش از زیانهای عدم ارائه آموزش های مناسب به فرزندان است اما از سوی دیگر با توجه به شرایط اجتماعی باید به این نکته توجه داشته باشیم که وقتی کودک ما در خانواده بسیاری از مسائل را به درستی یاد نمی گیرد خود به سمت یادگیری حرکت می نماید و این امر به دلیل نیازهای اساسی است که در وی احساس می شود.

یکی از موارد مهمی که از نیازهای اساسی کودکان به یادگیری در آنها همواره مورد بحث بوده مسئله جنسی و دانستن در خصوص مشکلات و آسیب های این حوزه برای وی است. وقتی روند آموزش در دورن خانواده به هر دلیلی همانند خجالت، عدم توانایی والدین در انتقال این سبک از آموزش ها به فرزند کامل نشود به دلیل حس کنجکاوی در یادگیری، بچه ها ممکن است مراحل نا مناسبی را برای این مدل آموزشی طی نمایند که در اینجا روی آوردن به فلیم های بعضأ مستحجن که متأسفانه با شرایط فعلی بخش ارتباطات مجازی در جامعه، دسترسی به محتوای این امر بسیار سهل شده است و در بخش خطرناک تر نیز به ارتباطات خارج از عرف و شرع جامعه با جنس مخالف نیز روی می آورند و عمیق شدن روابط آنها مشکلات گسترده ای را برایشان پدید می آورد.

عدم آموزش های جنسی در خانواده و خطرات پیش رو

همانطور که گفته شد وقتی آموزش در درون خانواده کامل نشود ممکن است فرزندان راه های مناسبی را برای فراگیری انتخاب نمایند. وقتی فرزند به سمت ارتباطات کنترل نشده روی آورد خطراتی برای خود و سلامت اجتماعی از این رابطه متصور است و امکان دارد  سلامت جسمی و روانی برای وی نیز با مشکلاتی روبرو شود.

روابط جنسی به دلیل جذابیت آن برای فرد همواره از نیازهای اساسی مطرح می شود اما فروکش نمودن آن اگر خارج از حوزه روابط اجتماعی عرف و شرع صورت پذیرد همواره خطر آفرین است. دوران بلوغ برای هریک از انسان ها بسیار مهم محسوب می‌شود و نیازمند آموزش‌های ویژه‌ای بوده که بخشی از آن در خانواده و مقداری نیز در اجتماع صورت می‌پذیرد اما در شرایط فعلی جامعه ما این امر اندکی با تأخیر و کاستی صورت می‌پذیرد. 

سلامت روانی ، جنسی و جسمی برای جامعه بسیار مهم است و هر بخشی از آن با مشکل روبرو شود، آرام آرام حوزه های دیگر را نیز با معضلاتی روبر می سازد.

اگر سلامت اجتماعی برای همه ما مهم است باید به این نکته توجه داشته باشیم که آموزش های مختلف از جمله جنسی و نحوه رفتار با جنس مخالف را از دوران کودکی و دورن خانواده شروع نماییم تا در آینده با معضلات گسترده ای روبرو نشویم.

نویسنده : نیره قیومی هوشیار